Silnik pneumatyczny to powszechnie znany oraz stosowany napęd urządzeń i maszyn z różnych gałęzi przemysłu. Jednak niekiedy jego budowa, zasada działania czy zalety nie są szeroko znane. Silnik pneumatyczny napędzany jest sprężonym powietrzem, czyli medium o wysokim stopniu czystości wpływającym na większe bezpieczeństwo dla otoczenia oraz operatora. Zasada działania silnika pneumatycznego opiera się na zamianie energii tkwiącej w sprężonym powietrzu na energię mechaniczną.
Konstrukcja silnika pneumatycznego sprowadza się przede wszystkim do zabudowania elementów takich jak cylinder, wirnik z łopatkami, pokrywy cylindra z łożyskiem wirnika, zabezpieczeń oraz różnych podzespołów w jednym urządzeniu. Dzięki temu cały napęd wraz z funkcjonalnościami takimi jak regulacja prędkości obrotowej, są zintegrowane i nie wymagają dużej ilości miejsca do montażu. Kompaktowość wpływa także na zmniejszone ryzyko awarii niż w przypadku podzielonego napędu oraz jego niższą energochłonność.
Regulacja mocy oraz momentu obrotowego odbywa się poprzez sterowanie ciśnieniem w silniku. Wymagania danej aplikacji, co do odpowiednich parametrów umożliwiających określoną pracę można zrealizować poprzez wykorzystanie przekładni np. planetarnych. Możliwe jest nastawianie parametrów silnika pneumatycznego metodą dławieniową lub ciśnieniową. W pierwszym sposobie za regulację odpowiada zawór dławiący znajdujący się na wlocie lub wylocie medium, którego zadaniem jest zmniejszenie prędkości obrotowej przy wysokim poziomie momentu rozruchowego. Z kolei przy wybraniu regulacji ciśnieniowej na wlocie do silnika montuje się zawór regulacyjny.
Silniki pneumatyczne, tak zwane motoreduktory, posiadają wiele zalet, które wpływają na ich częste wykorzystanie jako napęd główny bądź pomocniczy. Zastępuje się nimi m.in. napędy elektryczne ze względu na możliwość bezpiecznego stosowania np. w warunkach zagrożenia pożarem. Silniki na sprężone powietrze wyróżniają się pod względem trwałości i niezawodności. Moc oraz moment obrotowy realizowane przez napęd pneumatyczny w stosunku do masy silnika umożliwia wyjątkowo efektywną pracę. Kompaktowa budowa silnika powietrznego wpływa nie tylko na różne opcje montażu, ale także na niższą cenę zakupu oraz eksploatacji. Silniki pneumatyczne cechują się także pracą bez wibracji.
Wymienione cechy wpływają na popularność silników pneumatycznych w wielu aplikacjach. Wykorzystuje się je w otoczeniu z groźbą wystąpienia wybuchu, porażania prądem elektrycznym, a także w miejscach o wysokim stopniu zapylenia lub wilgotności. Wśród możliwych zastosowań napędu na sprężone powietrze znajduje się wykorzystanie ich przy montażu elementów, wierceniu, w lakiernictwie przy mieszaniu farb, podczas otwierania lub zamykania klap.
Silniki pneumatyczne nie są stosowane wyłącznie jako samodzielny napęd. Wchodzą także w skład większych aplikacji. Silniki powietrzne są spotykane w przemyśle w narzędziach pneumatycznych w zastosowaniu budownictwa, w maszynach do pakowania, podajnikach czy dystrybutorach. Do branż stosujących silniki na sprężone powietrze należą sektor morski, petrochemiczny, przemysł spożywczy, rolniczy czy chemiczny.